Dania od lat uchodzi za jeden z najbardziej przejrzystych i przyjaznych przedsiębiorcom krajów Europy. Stabilna gospodarka, wysoka kultura biznesowa oraz zaufanie do instytucji publicznych sprawiają, że wielu cudzoziemców decyduje się na rozpoczęcie działalności gospodarczej właśnie tutaj. Jednocześnie system podatkowy i księgowy w Danii różni się od polskiego, dlatego warto dobrze zrozumieć jego zasady, aby uniknąć kosztownych błędów i w pełni wykorzystać dostępne możliwości.

Struktura prawna a obowiązki księgowe

W Danii istnieje kilka form prowadzenia działalności gospodarczej, a każda z nich pociąga za sobą określone obowiązki księgowe:

• Enkeltmandsvirksomhed – jednoosobowa działalność gospodarcza. To najprostsza forma, w której przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem. Wymaga prowadzenia uproszczonej ewidencji, ale i tak należy przygotowywać roczne rozliczenie podatkowe.
  
• ApS (Anpartsselskab) – odpowiednik polskiej spółki z o.o. Minimalny kapitał zakładowy to 40 000 DKK. Spółka ma obowiązek prowadzenia pełnej księgowości, składania sprawozdań finansowych do rejestru (Erhvervsstyrelsen) i corocznych raportów podatkowych.
  
• A/S (Aktieselskab) – spółka akcyjna, przeznaczona raczej dla większych biznesów. Obowiązki księgowe są podobne jak w ApS, ale wymogi kapitałowe są wyższe (min. 400 000 DKK).
  

Wybór formy działalności ma kluczowe znaczenie – nie tylko z punktu widzenia ryzyka biznesowego, ale też tego, jak rozbudowany będzie system księgowy.

Obowiązki podatkowe i system VAT

Duński system podatkowy jest nowoczesny i w dużej mierze zdigitalizowany. Podstawowe obowiązki przedsiębiorców obejmują:

• VAT (Moms) – standardowa stawka wynosi 25% i obejmuje większość towarów oraz usług. Obowiązek rejestracji do VAT powstaje po przekroczeniu obrotu 50 000 DKK w ciągu 12 miesięcy. Deklaracje VAT składa się zazwyczaj kwartalnie, a w przypadku większych podmiotów – co miesiąc.
  
• Podatek dochodowy – przedsiębiorcy rozliczają się w systemie progresywnym. Dochody osób fizycznych obciążone są zarówno podatkiem państwowym, jak i lokalnym, co w praktyce może oznaczać łączne stawki sięgające 37–42%. W przypadku spółek stawka podatku CIT jest stała i wynosi 22%.
  
• Składki społeczne – system duński opiera się głównie na podatkach, a nie na klasycznych składkach ZUS-owych, jak w Polsce. Przedsiębiorca pokrywa mniejsze opłaty administracyjne, a resztę zabezpiecza progresywny system podatkowy.
  

Księgowość cyfrowa i współpraca z urzędami

Duńska administracja publiczna słynie z cyfryzacji. Większość obowiązków księgowych i podatkowych można załatwić online za pomocą portalu TastSelv prowadzonego przez urząd skarbowy (SKAT). Dostęp do systemu odbywa się przez NemID lub MitID, czyli bezpieczne logowanie elektroniczne, obowiązkowe dla wszystkich mieszkańców i firm.

Dzięki temu składanie deklaracji, przesyłanie dokumentów czy komunikacja z urzędem są szybkie i wygodne. Równocześnie nakłada to obowiązek terminowości – duńskie instytucje są wyjątkowo skrupulatne i konsekwentne w egzekwowaniu kar za opóźnienia.

Sprawozdawczość finansowa

Spółki kapitałowe (ApS, A/S) muszą co roku sporządzać i publikować sprawozdanie finansowe zgodne z duńskimi standardami rachunkowości (Årsregnskabsloven). Dokument ten składany jest elektronicznie do Erhvervsstyrelsen i dostępny publicznie, co zwiększa transparentność rynku.

Sprawozdania muszą zawierać m.in. bilans, rachunek zysków i strat oraz noty objaśniające. W zależności od wielkości przedsiębiorstwa możliwe jest skorzystanie z uproszczonego wariantu raportowania.

Kultura biznesowa i rola księgowego

Choć system jest przejrzysty, prowadzenie księgowości w Danii wymaga dobrej znajomości lokalnych przepisów i języka. Z tego powodu większość przedsiębiorców – zwłaszcza cudzoziemców – korzysta z usług autoryzowanych biur rachunkowych.

Duński księgowy nie tylko prowadzi ewidencję, ale często pełni rolę doradcy – podpowiada w zakresie optymalizacji podatkowej, raportowania czy kwestii związanych z zatrudnieniem pracowników. Warto pamiętać, że koszty usług księgowych w Danii są wyższe niż w Polsce, jednak ich jakość i odpowiedzialność są również bardzo wysokie.

Wyzwania dla obcokrajowców

Polscy przedsiębiorcy, którzy otwierają firmy w Danii, najczęściej wskazują na trzy główne wyzwania:

1. Język – większość dokumentacji dostępna jest po duńsku, choć wiele systemów ma wersję angielską. W kontaktach urzędowych często konieczna jest znajomość duńskiego.
   
2. Wysokie podatki – duńska progresja podatkowa jest jedną z najwyższych w Europie, co może być zaskoczeniem dla osób przyzwyczajonych do polskich realiów.
   
3. Obowiązkowa transparentność – publiczny dostęp do sprawozdań finansowych wymaga dużej staranności w prowadzeniu ksiąg.
   

Z drugiej strony Dania oferuje stabilne otoczenie prawne, brak biurokratycznych barier i wysoki poziom zaufania społecznego. To wszystko rekompensuje wyższe obciążenia fiskalne.

Księgowość w Danii to system nowoczesny, zdigitalizowany i transparentny. Oparty jest na przejrzystych zasadach i silnym nacisku na terminowość. Dla polskich przedsiębiorców oznacza to konieczność przestawienia się na inny sposób działania niż w kraju – bardziej uporządkowany i zdyscyplinowany, ale też dający dużą pewność i stabilność.