Kategoryzacja przedsiębiorstw na małe, średnie i duże jest istotna z punktu widzenia prawa, finansów i polityki gospodarczej. Wiele regulacji, dotacji czy ulg podatkowych zależy od wielkości firmy, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak ocenić, do której kategorii zalicza się dane przedsiębiorstwo. W Polsce i Unii Europejskiej stosuje się konkretne kryteria – dotyczą one liczby zatrudnionych, obrotu rocznego oraz sumy bilansowej. W tym artykule omówimy, jakie kryteria stosuje się do oceny wielkości przedsiębiorstwa oraz jak krok po kroku sprawdzić, czy firma jest mała, średnia, czy duża.

---

Kategoryzacja przedsiębiorstw wg UE i Polski

W Polsce i w Unii Europejskiej przyjęto następujące kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw:

➡️ Mikroprzedsiębiorstwo: zatrudnia mniej niż 10 osób, a jego roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro.

➡️ Małe przedsiębiorstwo: zatrudnia od 10 do 49 osób, roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 10 mln euro.

➡️ Średnie przedsiębiorstwo: zatrudnia od 50 do 249 osób, roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro.

➡️ Duże przedsiębiorstwo: zatrudnia powyżej 250 osób, roczny obrót przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa przekracza 43 mln euro.

💡W Polsce najwięcej jest mikroprzedsiębiorstw, które stanowią około 96% wszystkich firm, odgrywając kluczową rolę w gospodarce i zatrudniając dużą część pracowników sektora prywatnego.

Jakie kryteria decydują o wielkości przedsiębiorstwa?

Aby sprawdzić, do której kategorii należy dane przedsiębiorstwo, musimy zwrócić uwagę na trzy kluczowe parametry:

• Liczba pracowników: Liczba zatrudnionych na pełnym etacie, wliczając osoby zatrudnione na umowy o pracę oraz ewentualne przeliczenie pracowników zatrudnionych na część etatu.
• Roczny obrót: Całkowita wartość sprzedaży netto, bez uwzględnienia podatku VAT.
• Suma bilansowa: Łączna wartość aktywów przedsiębiorstwa.

Definicja poszczególnych kategorii przedsiębiorstw

Mikroprzedsiębiorstwo

• Liczba pracowników: Mniej niż 10 osób.
• Obrót roczny: Do 2 mln euro.
• Suma bilansowa: Do 2 mln euro.

Mikroprzedsiębiorstwa to często firmy jednoosobowe lub małe zespoły, które działają lokalnie i nie wymagają skomplikowanej struktury zarządzania. Są to najczęściej firmy usługowe, małe sklepy, zakłady rzemieślnicze.

Małe przedsiębiorstwo

• Liczba pracowników: Od 10 do 49 osób.
• Obrót roczny: Do 10 mln euro.
• Suma bilansowa: Do 10 mln euro.

Małe przedsiębiorstwa mają większy zasięg działalności niż mikroprzedsiębiorstwa, ale wciąż są relatywnie niewielkie w strukturze. Mogą działać zarówno na rynku lokalnym, jak i regionalnym.

Średnie przedsiębiorstwo

• Liczba pracowników: Od 50 do 249 osób.
• Obrót roczny: Do 50 mln euro.
• Suma bilansowa: Do 43 mln euro.

Średnie przedsiębiorstwa to większe firmy, często posiadające bardziej rozbudowaną strukturę organizacyjną i działające na rynku krajowym lub międzynarodowym.

Duże przedsiębiorstwo

• Liczba pracowników: Powyżej 250 osób.
• Obrót roczny: Powyżej 50 mln euro.
• Suma bilansowa: Powyżej 43 mln euro.

Duże przedsiębiorstwa to korporacje lub duże firmy produkcyjne, działające na skalę krajową i międzynarodową, mające rozbudowaną infrastrukturę i liczne działy organizacyjne.

---

Krok po kroku: jak sprawdzić wielkość przedsiębiorstwa?

Krok 1: Oblicz liczbę zatrudnionych

Podstawowym krokiem jest określenie liczby pracowników. Wartość ta jest brana jako przeliczenie na pełny etat, czyli jeśli ktoś pracuje na pół etatu, liczymy go jako 0,5.

Krok 2: Określ obrót roczny i sumę bilansową

Następnie sprawdź obrót roczny firmy oraz sumę bilansową. Obrót to całkowity dochód firmy ze sprzedaży produktów lub usług (netto), natomiast suma bilansowa to wartość aktywów firmy na koniec roku.

Krok 3: Porównaj wyniki z kryteriami UE

Zestaw wyniki z powyższymi kryteriami – liczba pracowników, obrót oraz suma bilansowa. Jeśli firma spełnia wszystkie trzy kryteria dla jednej kategorii (np. ma 60 pracowników, obrót do 50 mln euro i sumę bilansową poniżej 43 mln euro), możemy ją zakwalifikować jako średnie przedsiębiorstwo.

Parametr	Mikroprzedsiębiorstwo	Małe przedsiębiorstwo	Średnie przedsiębiorstwo	Duże przedsiębiorstwo
Liczba pracowników	< 10	10 – 49	50 – 249	> 250
Obrót roczny	< 2 mln euro	< 10 mln euro	< 50 mln euro	> 50 mln euro
Suma bilansowa	< 2 mln euro	< 10 mln euro	< 43 mln euro	> 43 mln euro

---

Dodatkowe informacje

• Dla firm wielooddziałowych: Przy klasyfikacji przedsiębiorstw z oddziałami należy uwzględnić wyniki finansowe i zatrudnienie całej grupy.
• Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP): Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) to ważna kategoria stosowana m.in. przy przyznawaniu dotacji, w której mieszczą się mikro, małe oraz średnie firmy.