BRICS to skrót odnoszący się do grupy pięciu krajów rozwijających się: Brazylii, Rosji, Indii, Chin i Republiki Południowej Afryki (South Africa). Kraje te połączyły się, aby wspólnie działać na rzecz rozwoju gospodarczego, politycznego oraz poprawy pozycji na arenie międzynarodowej. BRICS został formalnie utworzony w 2009 roku, a RPA dołączyła do tej grupy w 2010 roku.

1. Histori i kontekst powstania BRICS

BRICS, pierwotnie BRIC, powstał jako koncepcja, którą w 2001 roku przedstawił Jim O’Neill, ekonomista z Goldman Sachs. W swojej analizie O’Neill przewidywał, że gospodarki Brazylii, Rosji, Indii i Chin będą miały kluczowy wpływ na globalną gospodarkę w nadchodzących dziesięcioleciach. Zidentyfikował te kraje jako szybko rozwijające się rynki o dużym potencjale gospodarczym, które mogą przejąć istotną część globalnego PKB, w miarę jak rozwinięte kraje zachodnie, takie jak USA czy państwa Unii Europejskiej, będą doświadczać wolniejszego wzrostu. Chociaż początkowo BRIC był jedynie terminem ekonomicznym, państwa te zaczęły stopniowo zacieśniać współpracę, widząc w niej szansę na zwiększenie wpływu na globalną scenę polityczno-gospodarczą.

W 2010 roku do grupy BRIC dołączyła Republika Południowej Afryki (RPA), co doprowadziło do rozszerzenia grupy o piąte państwo i zmiany nazwy na BRICS. Dodanie RPA było znaczącym krokiem, ponieważ wzmocniło globalną reprezentatywność grupy, wprowadzając do niej państwo z Afryki, co zwiększyło zasięg BRICS i uczyniło ją bardziej wielobiegunową grupą w sensie geograficznym.

Kraje BRICS wyróżniają się nie tylko ogromnym potencjałem gospodarczym, ale także znaczącą liczbą ludności, co dodatkowo zwiększa ich globalny wpływ. Wspólnie reprezentują ponad 40% populacji świata, co czyni je jedną z najbardziej liczących się grup pod względem demograficznym. Chiny i Indie są najludniejszymi krajami świata, podczas gdy Brazylia i Rosja zajmują czołowe miejsca pod względem wielkości terytorialnej. RPA z kolei, choć mniejsza pod względem ludności i terytorium, jest najpotężniejszą gospodarką w Afryce, co wzmacnia pozycję BRICS na tym kontynencie.

Pod względem gospodarczym BRICS odpowiada za około 25% światowego PKB, co jest znaczącym wkładem w globalną gospodarkę. Chiny są zdecydowanie największą gospodarką grupy, z PKB nominalnym wynoszącym ponad 18 bilionów dolarów, co czyni je drugą największą gospodarką na świecie po USA. Indie, z dynamicznie rozwijającą się gospodarką, również odgrywają kluczową rolę w BRICS, szybko doganiając kraje rozwinięte pod względem wielkości PKB. Brazylia i Rosja, choć w ostatnich latach doświadczyły pewnych trudności gospodarczych, nadal pozostają ważnymi graczami, zwłaszcza w sektorach surowcowych, takich jak ropa, gaz, metale oraz produkty rolne. RPA natomiast jest regionalnym liderem w Afryce, dominującym w sektorach takich jak górnictwo, finanse i produkcja.

Poza aspektami gospodarczymi BRICS ma także na celu zwiększenie wpływu politycznego na arenie międzynarodowej. Kraje BRICS często występują jako przeciwwaga dla dominacji Zachodu, zwłaszcza w kwestiach dotyczących reformy globalnych instytucji finansowych, takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) i Bank Światowy. Państwa BRICS opowiadają się za większą reprezentacją krajów rozwijających się w międzynarodowych instytucjach, starając się zmienić tradycyjny układ sił, który od lat faworyzował kraje rozwinięte.

Grupa ta stworzyła również własne instytucje, takie jak Nowy Bank Rozwoju (NDB), którego celem jest finansowanie projektów infrastrukturalnych i rozwojowych w krajach BRICS oraz w innych krajach rozwijających się. Jest to odpowiedź na brak adekwatnych środków finansowych i wsparcia ze strony tradycyjnych instytucji międzynarodowych. NDB ma na celu promowanie współpracy gospodarczej i redukcję zależności od międzynarodowych instytucji finansowych kontrolowanych przez kraje zachodnie.

Warto zauważyć, że kraje BRICS różnią się pod względem poziomu rozwoju gospodarczego, struktury politycznej i wyzwań wewnętrznych. Chiny i Indie są w fazie szybkiego wzrostu gospodarczego, z dużym naciskiem na innowacje i przemysł technologiczny. Brazylia i Rosja z kolei bazują głównie na eksporcie surowców, a ich gospodarki są bardziej wrażliwe na zmiany cen na rynkach globalnych. RPA, choć najmniejsza gospodarka BRICS, pełni ważną rolę jako kluczowy gracz w Afryce, co zwiększa wpływ grupy na tym kontynencie.

Pomimo tych różnic, państwa BRICS dążą do wspólnej współpracy, aby stawić czoła globalnym wyzwaniom, takim jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo energetyczne, zrównoważony rozwój i wzmocnienie pozycji krajów rozwijających się w globalnym porządku. Regularne szczyty BRICS, na których omawiane są kluczowe kwestie polityczne, gospodarcze i handlowe, stanowią platformę do zacieśniania więzi między tymi państwami.

2. Państwa BRICS – Kluczowe Dane Gospodarcze

Poniżej znajduje się tabela porównawcza najważniejszych wskaźników gospodarczych państw BRICS:

Kraj	Populacja (2023)	PKB nominalne (2023)	PKB na mieszkańca (2023)	Udział w światowym PKB (%)	Powierzchnia (km²)
Brazylia	214 mln	$2.1 bln	$9,700	2.1%	8,515,767
Rosja	143 mln	$1.7 bln	$11,800	1.9%	17,098,242
Indie	1.43 mld	$3.7 bln	$2,600	3.4%	3,287,263
Chiny	1.41 mld	$18 bln	$12,700	18.7%	9,596,961
RPA (South Africa)	60 mln	$411 mld	$6,800	0.6%	1,221,037

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy (2023)

3. Znaczenie BRICS w światowej gospodarce

Kraje BRICS wyróżniają się zarówno pod względem wielkości populacji, jak i potencjału gospodarczego. Oto kilka kluczowych powodów, dlaczego BRICS jest tak ważny dla światowej gospodarki:

• Ludność: Kraje BRICS reprezentują ponad 40% populacji świata, co czyni je jednymi z najbardziej ludnych i dynamicznych regionów na świecie.
• Szybki rozwój gospodarczy: Zwłaszcza Chiny i Indie notują szybki wzrost gospodarczy. Chiny stały się drugą największą gospodarką świata, a Indie szybko rosną, stając się głównym centrum przemysłu technologicznego.
• Wschodzące rynki: Państwa BRICS to kluczowe rynki rozwijające się, które stanowią duży potencjał dla inwestorów międzynarodowych, zwłaszcza w sektorach surowcowych, technologicznych i finansowych.
• Zasoby naturalne: Brazylia, Rosja i RPA są bogate w zasoby naturalne, takie jak ropa naftowa, gaz ziemny, minerały i metale, co daje im ogromną przewagę na rynku światowym.

4. Współpraca gospodarcza BRICS

Jednym z głównych celów BRICS jest promowanie współpracy gospodarczej między państwami członkowskimi. Grupa organizuje coroczne szczyty, na których omawiane są kluczowe kwestie gospodarcze, handlowe oraz polityczne. Ważne obszary współpracy to:

• Wzajemne inwestycje: Kraje BRICS inwestują we własne gospodarki, ale również wspierają rozwój infrastruktury i przemysłu w innych krajach członkowskich.
• Nowy Bank Rozwoju (NDB): Utworzony przez BRICS bank, którego celem jest finansowanie projektów infrastrukturalnych i zrównoważonego rozwoju w krajach członkowskich oraz innych rozwijających się krajach.
• Handel wewnętrzny: Państwa BRICS starają się zwiększyć handel między sobą, zmniejszając zależność od dolara amerykańskiego w transakcjach handlowych, na rzecz lokalnych walut.

5. Wyzwania dla państw BRICS

Mimo ogromnego potencjału, kraje BRICS borykają się z licznymi wyzwaniami, które mogą ograniczać ich przyszły rozwój gospodarczy:

• Polityczna niestabilność: Niektóre kraje, takie jak Brazylia, Rosja i RPA, doświadczają politycznej niestabilności i wewnętrznych napięć, co może wpływać na ich gospodarki.
• Różnice w rozwoju: Chiny i Indie są znacznie bardziej rozwinięte gospodarczo niż Brazylia czy RPA, co prowadzi do pewnych nierówności w wewnętrznej strukturze BRICS.
• Konflikty geopolityczne: Rosja, ze względu na sankcje gospodarcze i konflikty międzynarodowe (np. z Ukrainą), jest narażona na ograniczenia w handlu i dostępie do rynków międzynarodowych.

6. Przyszłość BRICS

Mimo wyzwań BRICS nadal odgrywa kluczową rolę w globalnej gospodarce. Grupa ta działa na rzecz stworzenia bardziej wielobiegunowego świata, gdzie państwa rozwijające się mają większy wpływ na międzynarodową politykę i gospodarkę. W przyszłości możemy spodziewać się:

• Większej integracji handlowej: Państwa BRICS mogą dążyć do jeszcze większej integracji gospodarczej, co może zwiększyć ich siłę na arenie międzynarodowej.
• Rozwoju NDB: Nowy Bank Rozwoju może odegrać coraz większą rolę w finansowaniu projektów infrastrukturalnych w krajach rozwijających się, co zwiększy wpływ BRICS na globalny system finansowy.
• Ekspansja BRICS: Możliwe, że BRICS będzie dążyć do poszerzenia swojej grupy o inne kraje rozwijające się, takie jak Indonezja, Meksyk czy Turcja, co wzmocni ich pozycję międzynarodową.

7. Tabela – PKB państw BRICS na przestrzeni ostatnich 10 lat (w bln USD)

Rok	Brazylia	Rosja	Indie	Chiny	RPA
2013	2.46	2.23	1.86	9.49	0.38
2014	2.42	2.06	2.04	10.48	0.35
2015	1.80	1.36	2.09	11.06	0.32
2016	1.79	1.28	2.29	11.20	0.30
2017	2.06	1.58	2.65	12.23	0.35
2018	2.06	1.66	2.71	13.41	0.37
2019	2.06	1.70	2.87	14.34	0.38
2020	1.44	1.47	2.66	14.87	0.32
2021	1.61	1.77	3.10	17.73	0.43
2022	2.02	2.14	3.53	18.32	0.40
2023 (est.)	2.10	1.70	3.70	18.00	0.41

---

Wnioski

Państwa BRICS mają ogromny potencjał gospodarczy i polityczny, który może przekształcić światową gospodarkę. Pomimo wyzwań, jakie napotykają, współpraca między tymi krajami stale się rozwija, co czyni BRICS ważnym graczem na globalnej arenie. Z potencjałem wzrostu gospodarczego, rozwoju infrastruktury oraz dążeniem do większej niezależności od tradycyjnych systemów finansowych, BRICS pozostaje jedną z najciekawszych grup gospodarczych XXI wieku.