W ostatnich latach światowe banki centralne biją rekordy w zakupach złota. Dotyczy to również Polski, która regularnie zwiększa swoje rezerwy – w 2025 r. nasz kraj znalazł się wśród dwunastu światowych państw z największymi rezerwami złota, wyprzedzając m.in. kraje strefy euro czy Wielką Brytanię. Co sprawia, że w dobie cyfrowych walut (CBDC) i kryptowalut banki centralne tak chętnie skupują ten tradycyjny kruszec?

Czym są rezerwy dewizowe?

Bank centralny pełni trzy podstawowe funkcje:

• banku emisyjnego – ma monopol na emisję prawnego środka płatniczego w kraju,
• banku banków – pełni funkcje regulacyjne w stosunku do banków, zabezpieczając stabilność sektora bankowego,
• centralnego banku państwa – prowadzi finanse państwa i obsługuje rachunki rządu.

Realizacja tych funkcji wiąże się z wieloma zadaniami, w tym również z zarządzaniem rezerwami dewizowymi państwa, do których zaliczamy: rezerwy walutowe, specjalne prawa ciągnienia (SDR), transzę rezerwową w Międzynarodowym Funduszu Walutowym (MFW) i złoto. 

Główne cele rezerw dewizowych to:

• gwarantowanie wymienialności waluty krajowej,
• zabezpieczenie operacji wyrównujących bilans płatniczy kraju,
• podejmowanie interwencji na rynku walutowym,
• utrzymywanie zaufania do waluty krajowej.

Jaką rolę w tym wszystkim odgrywa złoto?

Złoto, także w postaci złotych monet jest jednym ze składników rezerw dewizowych, a jego obecność w tym zestawieniu nie jest przypadkowe. Kruszec zajmuje strategiczną rolę w światowej gospodarce, a jego skupowanie przez banki centralne ma związek z kilkoma czynnikami. Poniżej znajdziesz najważniejsze z nich.

Dywersyfikacja rezerw dewizowych

Złoto w rezerwach dewizowych kraju pozwala zdywersyfikować posiadane aktywa, a  tym samym zwiększyć stabilność i bezpieczeństwo finansowe. Wynika to z faktu, iż złoto ma zazwyczaj niską lub ujemną korelację z innymi aktywami, takimi jak waluty, akcje czy obligacje. Jego notowania zmieniają się więc w odmienny sposób niż ceny innych instrumentów finansowych, co sprawia, że pełni rolę skutecznego bufora ochronnego w okresach zmienności rynkowej. 

Fundament zaufania

Złoto od tysięcy lat jest symbolem wartości i stabilności. W związku z tym, że ma ograniczoną podaż i nie można go „dodrukować”, nie jest obciążone ryzykiem niewypłacalności żadnego rządu czy instytucji finansowej. Złoto jest więc rezerwą utrzymującą wartość niezależnie od polityki monetarnej, inflacji czy kryzysów bankowych. W czasach niepewności gospodarczej rośnie zaufanie do fizycznych aktywów, a zakup złota przez banki centralne daje pewność, że część rezerw dewizowych nie będzie zależna od decyzji innego kraju czy systemu finansowego.

Bezpieczna przystań

Złoto historycznie zyskuje na wartości w okresie kryzysów gospodarczych i napięć geopolitycznych. W przeciwieństwie do innych aktywów cena kruszcu rosła zarówno w czasie kryzysu finansowego w 2008 roku i pandemii, jak i po ataku Rosji na Ukrainę. Złoto nie jest bowiem związane z ryzykiem kredytowym i zachowuje wartość nawet wtedy, gdy rynki finansowe zawodzą. Obecne czasy są szczególnie niepewne, co odbija się na decyzjach banków centralnych, które traktują złoto jako bezpieczną przystań.

Ochrona przed ryzykiem walutowym

Rezerwy walutowe banków centralnych składają się głównie z dolarów amerykańskich (USD) i euro (EUR), a także jenów japońskich (JPY), funtów brytyjskich (GBP) i franków szwajcarskich (CHF). Nadmierne uzależnianie się od jednej waluty może być ryzykowne, co pokazują m.in. sankcje, zmiany kursów czy zamrażanie aktywów. Złoto jest więc swego rodzaju uniwersalną walutą światową, która nie jest uzależniona od żadnego kraju i systemu finansowego. Złoto jest też wyjątkowo płynne, co oznacza, że można je szybko sprzedać na globalnym rynku, nie tracąc przy tym na wartości.

Aspekt psychologiczny

Niemal we wszystkich społeczeństwach złoto jest postrzegane jako symbol bogactwa, bezpieczeństwa i stabilności. Świadomość, że bank centralny kupuje złoto, zwiększa więc zaufanie do waluty krajowej i wzmacnia wiarygodność do instytucji. Dotyczy to również inwestorów zagranicznych, którzy postrzegają kraje z dużymi rezerwami złota jako godne zaufania.

Czy warto naśladować banki centralne?

Złoto jest nie tylko składnikiem rezerw dewizowych, ale też metalem inwestycyjnym dostępnym dla inwestorów prywatnych. Powyższe czynniki mogą więc również odnosić się do jednostek, którym zależy na ochronie kapitału przed inflacją, ryzykiem walutowym oraz kryzysami gospodarczymi i geopolitycznymi. Złoto inwestycyjne w postaci sztabek lub monet to dobry sposób na dywersyfikację portfela poprzez dodanie do niego aktywów zaliczanych do tzw. bezpiecznej przystani.

Kupując złoto inwestycyjne, pamiętaj jednak o kierowaniu się renomą dealera metali szlachetnych. Aby mieć pewność, że nabywasz oryginalne złoto, w 100% zgodne z opisem, kupuj od sprawdzonych sprzedawców, takich jak mennicakapitalowa.pl – laureat programu „Dobra Marka 2025” prowadzi sprzedaż złota w formie stacjonarnej i online, a także skupuje złoto i srebro od osób prywatnych.